Niniejszym wpisem postaramy się poruszyć na następujące kwestie:
Przedmiot sprawy o zasądzenie alimentów generalnie posiada dwa kluczowe elementy, od których zależy orzeczenie końcowe w sprawie. Elementami tymi jest (i) ustalenie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego do alimentów (najczęściej będzie to małoletnie dziecko występujące jako strona żądająca zasądzenia alimentów); oraz ustalenie (ii) zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego (najczęściej będzie to osoba pozwana w sprawie o zasądzenie alimentów.
Wysokość alimentów ustala się przyrównując te usprawiedliwione potrzeby, na które składają się też koszty utrzymania, do możliwości zobowiązanego.
Szerzej w kwestii otrzymania oraz egzekucji świadczeń alimentacyjnych opisano w następującym wpisie:
Uzyskanie i egzekucja alimentów
Powyższe okoliczności ustala się poprzez postępowanie dowodowe kształtowane przede wszystkim poprzez wnioski dowodowe stron. Kodeks postępowania cywilnego nie zawiera zamkniętej listy dowodów, natomiast najczęściej wykorzystywanymi dowodami są różnego rodzaju imienne rachunki, faktury VAT, zeznania podatkowe (PIT), informacje o zarobkach, umowy itp. Jednakże często kluczowym i przesądzającym o wysokości alimentów dowodem, jest historia konta bankowego Pozwanego. Jeżeli taki wniosek zostanie złożony a następnie uwzględniony przez sąd rozpoznający sprawę, to wtedy Pozwany ma obowiązek taki wyciąg przedstawić.
Jeżeli Pozwany faktycznie posiada niewielkie dochody, to z reguły uzyskanie od niego wyciągu z konta bankowego nie napotyka przeszkód. Jeżeli zaś Pozwany posiada znaczące dochody, których dodatkowo wolałby nie ujawniać w sprawie o zasądzenie alimentów, to wtedy pojawiają się problemy oraz próby uniknięcia tego obowiązku.
Sąd nie posiada bezpośredniego dostępu do systemów bankowych, dlatego nawet jako organ sprawujący wymiar sprawiedliwości, nie ma możliwości samodzielnego sprawdzenia stanu konta strony postępowania.
Stan konta bankowego stanowi tajemnicę bankową, i nie może być ujawniany bez wystarczającego powodu. Jak stanowi art. 104. ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe Bank, osoby w nim zatrudnione oraz osoby, za których pośrednictwem bank wykonuje czynności bankowe, są obowiązane zachować tajemnicę bankową, która obejmuje wszystkie informacje dotyczące czynności bankowej, uzyskane w czasie negocjacji, w trakcie zawierania i realizacji umowy, na podstawie której bank tę czynność wykonuje.
Dalsze przepisy przewidują jednakże szereg wyjątków w tej zasadzie – znaczący dla niniejszego wpisu jest natomiast art. 105. ust. 1 pkt 2) ppkt d) wyżej wymienionej ustawy, na mocy którego Bank ma obowiązek udzielenia informacji stanowiących tajemnicę bankową m.in. na żądanie sądu w związku z prowadzonym postępowaniem spadkowym lub o podział majątku między małżonkami albo prowadzoną przeciwko osobie fizycznej będącej stroną umowy sprawą o alimenty lub o rentę o charakterze alimentacyjnym.
Przepis ten wymienia kilka rodzajów postępowań, co do których sąd bezpośrednio może żądać od banku informacji dotyczących właścicieli danego rachunku (Prawo bankowe przewiduje również inne przypadki, ale wykraczają one poza temat niniejszego wpisu). Co warte podkreślenia informacji takich może żądać sąd, a nie same strony postępowania.
Dlatego też sąd rozpoznający sprawę o alimenty na wniosek strony, ale jednak samodzielnie, powinien wystąpić do danego banku o przedłożenie informacji dotyczących wskazanego numeru rachunku.
***