Zgoda na czasowe opuszczenie zakładu karnego

Zgodnie z ustawą z dnia 6 czerwca 1997 roku Kodeks karny wykonawczy po uprawomocnieniu się orzeczenia w postępowaniu karnym (gdy orzeczenie staje się wykonalne) rozpoczyna się postępowanie wykonawcze, które normowane jest właśnie przepisami wymienionej ustawy.

Jest to obszerny akt prawny normujący wiele aspektów i sytuacji dotyczących osoby skazanej. Natomiast wśród przepisów znajduje się Oddział 8 Nagrody i ulgi. Znajdziemy tam art. 141a dotyczący zezwolenia na czasowe opuszczenie zakładu karnego. Zgodnie z art. 141a § 1 k.k.w. takiego zezwolenia udziela Dyrektor zakładu karnego na czas nieprzekraczający 5 dni w celu odwiedzenia poważnie chorego członka rodziny, uczestnictwa w pogrzebie członka rodziny oraz w innych wypadkach szczególnie ważnych dla skazanego.

Powyższa treść wymienia dwie przykładowe okoliczności, które mogą uzasadnić udzielenie zgody, ale też na końcu pozostawia katalog otwarty posługując się zwrotem „oraz w innych wypadkach szczególnie ważnych dla skazanego.” Posłużono się tutaj słusznie tzw. katalogiem otwartym, ponieważ nie sposób enumeratywnie wyliczyć wszystkich sytuacji, które mogłyby uzasadnić wystąpienie przez osobę skazaną z takim wnioskiem i jego uwzględnienie. Jednakże jest też druga strona tej sytuacji, ponieważ to, czy wskazana we wniosku okoliczność jest wypadkiem szczególnie ważnym dla skazanego jest niedookreślona i podlega ocenie organu rozpatrującego wniosek. Wskazuje się, że uzasadniać wniosek mogą różnego rodzaju wypadki losowe, jak również okoliczności dotyczące rodziny skazanego.

Przykładową sytuacją, niewymienioną wprost w w/w przepisie, a jak się wydaje będąca wypadkiem szczególnie ważnym dla skazanego, może być ślub oraz przyjęcie weselne członka bliskiej rodziny. Należy więc podkreślić, że wniosek o udzielenie takiej zgody powinien przede wszystkim zawierać określenie w jakim okresie skazany miałby przebywać poza zakładem karnym (w jakich dniach – maksymalnie 5 dni), precyzyjne wskazanie zdarzenia, które miałoby uzasadniać wydanie takiej zgody oraz uzasadnienie wniosku, przedstawiające dlaczego wskazana sytuacja jest dla wnioskodawcy szczególnie ważna.

Wniosek dotyczący w/w przykładu ślubu oraz wesela powinien więc zawierać wskazanie tej okoliczności, wymienienie kto, z kim, oraz gdzie będzie brać ślub, jak również gdzie i kiedy odbędzie się przyjęcie weselne. Zasadne jest również przedstawienie dokumentów, które popierałyby taki wniosek – np. umowa z salą weselną oraz zaświadczenie od księdza / kapłana. Uprawdopodobni to wniosek oraz zwiększy szansę na jego pozytywne rozpoznanie.

Jak wymieniono powyżej zgoda może być udzielona na czas maksymalnie 5 dni, oraz przepis art. 141a § 1 k.k.w. określa, że skazany może opuścić czasowo zakład karny pod konwojem funkcjonariusza Służby Więziennej, w asyście osoby godnej zaufania lub samodzielnie. Wskazuje się, że priorytetowe powinno być umożliwienie samodzielnego przebywania skazanego poza zakładem karnym. Dyrektor zakładu karnego po wpłynięciu wniosku bada nie tylko okoliczności w nim podane, ale też sporządzana jest opinia o skazanym, która również ma wpływ na decyzje o uwzględnieniu wniosku oraz ewentualnej zgodzie na samodzielne opuszczenie zakładu karnego. Nie bez przyczyny więc opisywana instytucja umieszczona jest w Oddziale 8 Nagrody i ulgi.